Home » ΠΑΙΔΙ » ΕΦΗΒΕΙΑ, ΧΑΡΑ Ή ΠΟΛΕΜΟΣ, ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ Ή ΕΞΑΡΤΗΣΗ

ΕΦΗΒΕΙΑ, ΧΑΡΑ Ή ΠΟΛΕΜΟΣ, ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ Ή ΕΞΑΡΤΗΣΗ

25 Nov, 2015

ΠΑΙΔΙ

Αυτή η ανάρτηση είναι επίσης διαθέσιμη στο: Αγγλικα

Πόσες φορές δεν έχουμε παρευρεθεί σε συζητήσεις με γονείς εφήβων ή και δεν μοιραστήκαμε μαζί τους τις χαρές τους , τις αγωνίες τους , τους προβληματισμούς τους και τους φόβους τους;
Έχουμε ακούσει για τους καλούς εφήβους, για τους ζωηρούς εφήβους, για τους ατίθασους, αλλά και για τούς προβληματικούς εφήβους. Και πάνω από όλα έχουμε ακούσει για αυτή την τρομερή εξελικτική-αναπτυξιακή περίοδο της εφηβείας.
Τελικά τι είναι αυτή η εφηβεία, είναι τόσο τρομερή;
Για να μπορέσει να υπάρχει λοιπόν αρμονική σχέση -όσο το δυνατόν περισσότερο- μεταξύ γονιών και εφήβων, πρέπει να υπάρξει, από τους γονείς και εν γένη τους ενήλικες η κατανόηση για το ποιοι είναι οι αναπτυξιακοί στόχοι, τους οποίους καλείται ο έφηβος να επεξεργαστεί και να επιλύσει, για να μπορέσει να εισέλθει στην ενήλικη ζωή, με όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη προσωπικότητα .
Αυτοί οι αναπτυξιακοί στόχοι είναι:
Ν’ αποδεχθεί τη νέα μορφή που παίρνει το σώμα.
Να διαμορφώσει ώριμη ετερόφυλη σχέση και να αποδεχθεί τον κοινωνικό ρόλο του φύλου του.
Να εξασφαλίσει μια βέβαιη προοπτική για οικονομική ανεξαρτησία, με την επιλογή επαγγέλματος και την προετοιμασία.
Ν’ αποκτήσει συναισθηματική αυτονομία απ΄τους γονείς και τους άλλους ενήλικες.
Να διαμορφώσει σχέσεις αμοιβαιότητας με τους συνομηλίκους και των δύο φύλων.
Ν’ αποκτήσει τις γνωστικές δεξιότητες και τις έννοιες που είναι αναγκαίες για την ενεργό συμμετοχή του στην κοινωνική και πολιτική ζωή .
Να διαμορφώσει ένα αξιολογικό σύστημα, μια φιλοσοφία ζωής.
Να δώσει απαντήσεις “από που έρχομαι”, “που πηγαίνω”, ν΄ αποκτήσει ταυτότητα του ΕΓΩ.
Επίσης, η ομάδα των συνομηλίκων παίζει κεντρικό ρόλο στην κοινωνική ζωή των εφήβων, καθώς και η αμφισβήτηση σε κάθε μορφή εξουσίας.
Και συνυπάρχουν ορμονολογικές αλλαγές.
Όλα τα παραπάνω, πως εκ φαίνονται στην καθημερινότητα των εφήβων και με ποιο τρόπο επηρεάζουν τη σχέση τους με το οικογενειακό περιβάλλον και όχι μόνο, αλλά και πότε οι συμπεριφορές των εφήβων είναι εντός φυσιολογικών ορίων και πότε οι γονείς πρέπει να ανησυχούν και να ζητούν βοήθεια;
Κατ’ αρχήν να αναφερθούμε στο ορμονολογικό ζήτημα, οι ορμόνες κάνουν το άτομο ευσυγκίνητο, ως εκ τούτου παρατηρούμε στους εφήβους υπερευαισθησία, νευρικότητα, συναισθηματική υπερένταση και κακοκεφιά. Τα παραπάνω συχνά οδηγούν γονείς και εφήβους και έντονους καυγάδες και συγκρούσεις. Είναι όμως αυτός ο τρόπος που βοήθα τους εφήβους να ανακουφιστούν από τις ενδοψυχικές συγκρούσεις τους και γενικά οι συγκρούσεις βοηθούν την καθημερινότητα της οικογένειας;
Καθόλου γιατί σε συνδυασμό, με την τάση που διαπνέει τους εφήβους για συναισθηματική αυτονομία και αμφισβήτηση της κάθε μορφής εξουσίας – οι γονείς αντιπροσωπεύουν μια μορφή εξουσίας- αλλά και με την βιολογικά προερχόμενη ευερεθιστικότητα, μετατρέπεται η καθημερινότητα σε μάχη, άρα έχουμε ξεκινήσει με τα παιδιά μας τον πόλεμο. Αντίθετα αν κατανοήσουμε τις αναπτυξιακές ανάγκες τους και σταθούμε δίπλα τους αρωγοί, συμπαραστάτες και όχι ανταγωνιστές, τότε θα βιώσουμε την χαρά για το μεγάλωμα, την ωρίμανση των παιδιών και τις κατακτήσεις και τις επιτυχίες τους.
Πρέπει οι γονείς να κατανοήσουμε την αγωνία που βιώνουν οι έφηβοι για το σώμα τους που αλλάζει με ταχείς ρυθμούς, αλλά και για το πως τους βλέπει η ομάδα των συνομηλίκων και αν είναι αποδεκτοί απ΄ αυτούς. Τα επικριτικά σχόλια για την εμφάνισή τους δεν βοηθούν, αντίθετα η το να τους πούμε ότι είμαστε στη διάθεση τους όταν χρειαστούν την γνώμη μας για το πως θα βελτιώσουν την εμφάνισή τους, βοηθά κατά πολύ στο να μειωθεί η ένταση, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα και την ανάγκη τους για συναισθηματική αυτονομία .
Στο ζήτημα των ετερόφυλων σχέσεων, επίσης ζήτημα σημαντικό για την συναισθηματική ωρίμανση του ατόμου και την μετέπειτα αυτόνομη ζωή του, δεν στεκόμαστε επικριτικά στις επιλογές των εφήβων. Αν ανησυχεί κάτι τους γονείς, αναφερόμαστε στις ανησυχίες μας ρωτώντας την γνώμη τους και πως εκείνοι σκοπεύουν να αντιμετωπίσουν πιθανές δυσκολίες, τονίζοντας πάντα την διαθεσιμότητά μας και την επιθυμία μας να είναι χαρούμενοι και ασφαλείς.
Στηρίζουμε τις επιλογές τους για την μελλοντική επαγγελματική τους ενασχόληση, ταυτόχρονα τους βοηθάμε να εκτιμήσουν τις πραγματικές τους ικανότητες και δεν εμπλέκουμε τις δικές μας επιθυμίες, με τις επιθυμίες τους, αλλά και τις ικανότητες των παιδιών μας. Φράσεις όπως “ είσαι πανέξυπνος, μπορείς να κάνεις τα πάντα”, μπορεί να απέχουν αρκετά απ΄ την πραγματικότητα και το μόνο που εξυπηρετούν, είναι ακάλυπτες προσωπικές ναρκισσιστικές ανάγκες των γονιών.
Οι γονείς θα πρέπει να θυμούνται πάντα, ότι παρ΄ ότι η ομάδα των συνομηλίκων ασκεί μεγάλη επιρροή στους εφήβους, η διαμόρφωση της προσωπικότητας τους καθορίζεται από την οικογένεια και το αξιακό σύστημα αυτής, με την είσοδο των εφήβων στην ενήλικη ζωή και την απομάκρυνση από την ομάδα των συνομηλίκων, οι νεαροί ενήλικες πια, συνεχίζουν την ζωή τους με έχοντας ως βάση, την κρατούσα φιλοσοφία ζωής, που υπήρχε στην οικογένεια και το αξιακό σύστημα αυτής και με βάση αυτή αλλά και την διαχείριση των προηγούμενων αναπτυξιακών θεμάτων που αναλύσαμε, θα οργανώσουν την ταυτότητα του ΕΓΩ τους, δηλαδή τον χαρακτήρα τους. Οπότε η συμβολή των γονιών εδώ είναι βαρύνουσας σημασίας, δηλαδή ποιες ήταν οι αρχές μέσα στην οικογένεια; οι οποίες όμως δεν υπήρχαν απλά ως ένα θεωρητικό κείμενο αρχών, αλλά εφαρμοζόταν στην καθημερινότητα της οικογένειας.
Λειτουργώντας οι γονείς ως σύμμαχοι στην ζωή και ως αρωγοί στην ζωή των εφήβων, μετατρέπουν την εφηβεία, σε μια νέα κατάκτηση για τον έφηβο, ως εκ τούτου η οικογένεια απολαμβάνει την χαρά του μεγαλώματος του εφήβου, σε αντίθεση με τους ανταγωνιστικούς κι συγκρουσιακούς γονείς που μετατρέπουν την οικογένεια σε πεδίο μάχης- πόλεμος- .
Είναι επίσης πολύ σημαντικό οι γονείς να μπορούν να παρατηρούν και να κρίνουν τις συμπεριφορές των παιδιών, όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά, ούτε να υποτιμούν,ούτε να υπερτιμούν συμπεριφορές των εφήβων κι αυτό γιατί εκείνοι είναι που ζουν μαζί τους και ως εκ τούτου, εκείνοι πρώτοι θα έρθουν σε επαφή με πιθανές δυσκολίες των εφήβων,που θα αποκλίνουν από τις συνήθεις και αναμενόμενες συμπεριφορές της εφηβεία, οι οποίες αναφέρθηκαν στα παραπάνω. Τότε θα πρέπει να αναζητήσουν την βοήθεια ειδικού ψυχολόγου ο οποίος και θα τους κατευθύνει.